Lập hai sổ kế toán lợi ít hại nhiều mà doanh nghiệp chưa lường trước

Tình trạng “2 sổ” kế toán hoặc nhiều hơn thế đang diễn ra phổ biến ở nước ta. Vì sao doanh nghiệp lại làm như vậy và chúng có ích lợi hay tác hại gì? Hãy theo dõi nội dung bào viết dưới đây để cân nhắc khi làm việc này nhé.

Hai số kế toán thể hiện sự phân lập trong cùng một doanh nghiệp. Trong đó một sổ sẽ ghi các số liệu thức tế phục vụ công tác quản trị và một sổ phục vụ mục đích bên ngoài. Việc lập hai sổ này được một số doanh nghiệp chọn lựa còn nhằm “giảm đóng thuế” nếu không muốn nói là trốn thuế.

Khi đó mọi giao dịch không thay đổi nhưng được thể hiện qua các hình thức khác nhau, kế toán sẽ tạo nên những báo cáo khác nhau. Điều này sẽ gây không ít hệ lụy cho phía doanh nghiệp.

Tình trạng hai sổ

Việc lập hai sổ trong một số trường hợp là hoàn toàn hợp pháp. Đó là với doanh nghiệp có nguồn vốn nước ngoài. Trường hợp này doanh nghiệp sẽ lập báo cáo tài chính theo luật Việt Nam. Ngoài ra phải lập thêm một báo cáo tài chính theo quy định của phía tập đoàn nước ngoài. Trường hợp này là hai sổ kế toán nhưng số liệu trùng khớp, chỉ là trình bày thep phom mẫu, hình thức báo cáo khác nhau mà thôi. Điều này hoàn toàn hợp pháp.

Còn với trường hợp sử dụng hai báo cáo tài chính cho mục đích khác nhau, các số liệu báo cáo cho từng cơ quan khác nhau hoặc cung cấp cho cơ quan không có sự trùng khớp số liệu trong một thời điểm báo cáo thì không hợp pháp.

Thực trạng hai sổ không hợp pháp diễn ra phổ biến ở nước ta nhằm phục vụ mục đích trốn thuế Nhà nước. Nhiều khoản chi phí mập mờ không được kê khai như tham nhũng, lãng phí, không chính thống…

Những nghiệp vụ dễ gian lận

Thời điểm sau thành lập: Tăng quy mô doanh nghiệp nhằm đáp ứng năng lực

Số liệu sổ công khai: Ghi khống nghiệp vụ tăng vốn, góp vốn dưới nhiều hình thức, chủ yếu là tiền mặt.

Số liệu sổ nội bộ: Không có.

Quá trình bán hàng: Giảm doanh thu chịu thuế bởi một số khách hàng không lấy hóa đơn

Số liệu sổ công khai: Ghi doanh số thấp, xuất ít hàng hơn, chủ yếu là doanh thu cho khách hàng xuất hóa đơn

Số liệu sổ nội bộ: Ghi doanh thu thực cao hơn nhiều để tính lãi lỗ.

Chi phí phát sinh: Tăng chi phí để khỏi tính thuế

Số liệu sổ công khai: Kê khai chi phí cao hơn thực tế, sử dụng hóa đơn không hợp pháp, ghi chi phí tiền lương không thực tế, đưa chi phí cá nhân và hoạt động doanh nghiệp.

Số liệu sổ nội bộ: Không có hoặc ghi nhận thấp hơn nhiều.

Xử lý tài sản ảo: Hệ quả của xuất ít hàng bán hoặc tăng vốn cao, doanh nghiệp tìm cách giảm tài sản ảo không có thực

Số liệu sổ công khai: Chi tiền cho các khoản không thực, xuất giảm giá trị tài sản tồn kho ảo.

Số liệu sổ nội bộ: Không có.

Hậu quả của sai lệch trong hai sổ

Dù trước mắt doanh nghiệp sử dụng hai sổ kế toán có thể giảm thuế nhưng lâu dài để lại hệ quả mà doanh nghiệp chưa tính đến.

Xử lý hình sự

Không có số liệu đáng tin

Tăng chi phí vận hành

Giảm uy tín

Không minh bạch trong nội bộ

Khó vây vốn ngân hàng

Cản trở huy động vốn

Khó khăn trong nhân sự

Điều chỉnh đúng quỹ đạo

Hiểu đúng hệ quả khôn lường của tồn tại hai sổ kế toán sẽ khiến doanh nghiệp công khai minh bạch trong chính sách phát triển doanh nghiệp chung với xã hội.

Điều chỉnh giảm thuế suất, việc “tiết kiệm” thuế từ hai sổ sẽ không đủ chi trả khi doanh nghiệp nhận rủi ro.

Giải quyết vấn đề này không phải từ phía kế toàn mà từ phía lãnh đạo.

Giải pháp điều chỉnh đúng quỹ đạo:

Thay đổi quy trình quản trị

Điều chỉnh số liệu phát sinh khớp thực tế

Điều chỉnh số liệu đúng thực tế hiện hành.